تنبلی تخمدان یا عدم تخمک گذاری مزمن
۴-۶ درصد زنان در سنین باروری دچار سندرم پلی کیستیک هستند.
خطر سندرم پلی کیستیک با افزایش وزن بیشتر میشود.
در زنان PCO یا همان تنبلی تخمدان چربی شکم بیشتر از چربی زیر پوستی هست. تخمدان پلی کیستیک یک اختلال پیچیده هست که عوامل ژنتیک و محیطی در آن دخالت دارد. در این اختلال یک بی نظمی در رشد فولیکول تخمدانی ایجاد میشود که باعث عدم تخمک گذاری میشود. ۱۰ درصد زنان PCO دیابت آشکار دارند و ۳۵ درصد دچار مقاومت به انسولین یا دیابت پنهان هستند.
معیارهای تشخیص PCO اختلال قاعدگی و علایم هیپر آندروژنمی بصورت پرمویی و آکنه و ریزش موی سر است. چرخه قاعدگی طبیعی ۲۴ تا ۳۵ روز است ودر PCO اغلب فواصل طولانی و بندرت فواصل پرید ها کوتاه است. البته بصورت نادر PCO با پریدهای منظم وجود دارد ولی بدون تخمک گذاری مقاومت به انسولین و یا همان دیابت پنهان در ۵۰ تا ۷۵ درصد زنان PCO وجود دارد و در زنان چاق بیشتر از لاغرها است.
در PCO افزایش LDL یا چربی بد و کاهش HDL یا چربی خوب وجود دارد. در اختلالات قاعدگی تستهای Tsh و prolactin باید انجام شود. ممکن است در PCO افزایش TSHو Prolactin وجود داشته باشد.
مدیریت PCO جهت جلوگیری از عواقب آن شامل اختلال قاعدگی و افزایش آندروژن و نازایی و افزایش دیابت و افزایش بیماری قلبی و عروقی و افزایش خطر سرطان آندومتر است.
در بسیاری از موارد جهت تنظیم قاعدگی میتوان قرص جلوگیری تجویز کرد و یا بصورت دوره ای قرص پروژسترون و در مواردی که تمایل به باردار شدن دارند داروهای تحریک تخمک گذاری در بیماران pco که مستعد دیابت هستند و بخصوص چاق هستند مصرف متفورمین توصیه میشود. توصیه بسیار مهم به بیماران PCO تغذیه مناسب و ورزش بخصوص ورزشهای هوازی جهت کم کردن چربی شکم است.
پرمویی یا هیرسوتیسم بخصوص در زنان عدم تخمک گذاری چاق وجود دارد. یک درمان مناسب برای هیرسوتیسم قرصهای جلوگیری است و در درجه بعد مصرف داروهای آنتی آندروژن مثل اسپیرنولاکتون، ولی باید خاطر نشان کرد در صورت تمایل به بارداری نباید اسپیرنولاکتون مصرف شود، و اغلب توصیه میشود اسپیرنولااکتون با قرص جلوگیری مصرف شود.
یکی از شایعترین علل نازایی عدم تخمک گذاری است
شروع درمان نازایی در pco با لتروزول و یا کلومیفن و در صورت عدم پاسخ اضافه کردن متفورمین است.
در صورت عدم پاسخ مناسب به لتروزول و یا کلومیفن مصرف گنادوتروپینهای تزریقی توصیه میشود. دیابت در زنان PCO حدود ۳ تا ۷ برابر بیشتر از جمعیت عادی است.
متفورمین باعث کاهش جذب رودهای ویتامین B12 میشود.
در موارد PCO که تمایل به بارداری ندارند قرصهای جلوگیری و متفورمین بسیار مناسب است. البته نکته بسیار مهم در مصرف قرصهای جلوگیری مصرف آب فراوان در طی روز است. متفورمین میتواند باعث بهبود چرخههای قاعدگی و حتی تخمک گذاری شود.
در صورتی که به تنهایی باعث تخمک گذاری نشود میتواند باعث تاثیر بیشتر داروهای تحریک تخمک گذاری بشود متفورمین باعث کاهش ۳۰ درصدی خطر دیابت در بیماران PCO بشود.
اندیکاسیون های IVF در بیمارهای PCO
با درمان کلومیفن یا گنادوتروپین ۷۰ درصد بیماران pco در مدت ۲ سال باردار میشوند
بیماران pco که کاندید IVF میشوند آنهایی هستند که سن بالاتر یا نازایی طولانی تر و یا نسبت انسولین گلوکز بالاتری دارند
بیماران PCO با تعداد تخمک بیشتر شناخته میشوند ولی اغلب دچار ضعف کیفیت تخمک هستند که منجر به لقاح و تقسیم سلولی و لانه گزینی کمتر و سقط بیشتر خواهد بود.
در بیماران PCO افزایش دیابت بارداری و فشار خون بارداری و نوزاد بزرگ برای سن بارداری وجود دارد.