کلومیفن دارای ویژگیهای آگونیست و آنتاگونیست استروژن است و تقریبا در تمام شرایط بالینی بعنوان آنتاگونیست استروژن عمل میکند. تشابه ساختاری استروژن به کلومیفن اجازه میدهد با استروژن درون زا برای گیرندههای استروژن رقابت کند.
بر خلاف استروژن ،کلومیفن مدت زمان طولانی به گیرنده استروژن متصل میشود و باعث کاهش گیرنده استروژن میشود و سطح استروژن کمتر از واقع توسط هیپوتالاموس درک میشود و نهایتا افزایش ترشح گنادوتروپین ها از هیپوفیز را بدنبال دارد.
اثرات آنتی استروژن کلومیفن باعث کاهش کمییت و کیفییت موکوس سرویکس میشود که در این موارد با انجام IUI مشکل برطرف میشود. در بعضی از زنان کلومیفن باعث کاهش ضخامت آندومتر میشود.
کلومیفن از روز ۳ تا ۵ پرید به مدت ۵ شب تجویز میشود و با سونوگرافی میتوان تخمک گذاری را بررسی کرد
کلومیفن ۷۰ تا ۸۰ % در زنانی که درست انتخاب شده اند باعث تخمک گذاری میشود. احتمالا پاسخ تخمدان با افزایش سن و شاخص توده بدن و یا هر گونه هیپرآندروژنی کاهش میابد. عوارض کلومیفن گرگرفتگی زودگذر و سردرد و حساسیت پستان و احساس فشار لگن و تهوع و اختلالات بینایی است.
خطر اصلی کلومیفن چندقلویی است و خطر آن ۷ تا ۱۰٪ است. کلومیفن خطر نقایص هنگام تولد را زیاد نمیکند. در حال حاضر هیچ ارتباطی بین داروهای القاء تخمک گذاری و سرطان تخمدان و پستان و آندومتر گزارش نشده است. مقاومت به کلومفین یعنی با کلومیفن تخمک گذاری رخ نمیدهد.
درمان ترکیبی کلومیفن و گلوکوکورتیکوئید در زنان مقاوم به کلومیفن میتواند در بسیاری از موارد سبب القاء تخمک گذاری شود. در صورت که نیاز به انجام IUI باشد بدنبال مصرف کلومیفن و زمانی که فولیکول حدود ۲۰ میلیمتر شد تجویز HCG میتواند موثر باشد.
مقاومت به انسولین و هیپرانسولینمی از ویژگیهای PCO است و عامل مهم هیپرآندروژنیسم و عدم تخمک گذاری مزمن است که میتواند سبب مقاومت به کلومیفن شود و در این موارد مصرف متفورمین و کلومیفن میتواند باعث تخمک گذاری شود.
در بعضی موارد مقاومت به کلومیفن مصرف دوره دو ماهه قرص جلوگیری باعث کاهش سطح آندروژن سرم شده و بلافاصله درمان با کلومیفن میتواند باعث تخمک گذاری شود.